شمع و نیروی گریز از مرکز
چرا شعله شمع برخلاف نیروی گریز از مرکز است؟
مدتی پیش دوست بسیار عزیزی پرسش فوق را مطرح کرد که اینک با تأخیر پاسخ میدهم. بطور خلاصه هر چه هست زیر سر قانون اینرسی است. یعنی آنچه در حرکت است (در غیاب منتجه نیروها) علاقمند است همچنان حرکت خود را به خط مستقیم ادامه دهد. و آنچه هم ساکن است مایل به ادامه سکونت است مگر به زور وادارش کنید! لذا اگر سطحی کم اصطکاک در اتوموبیل خود تعبیه کرده و روی این سطح چیزی قرار دهید هنگام پیچیدن سر پیچ ها جسم در جهت عکس میلغزد، درست همانطور که بدن شما به همان سو متمایل میشود. در واقع این ماشین شماست که بزور مجبورش کرده اید بپیچد ولی اشیاء درون آن مایلند همچنان در همان راستای قبلی ادامه مسیر داده و لذا بسمت مخالف حرکت کرده و اگر اصطکاک نبود و اگر بدنه ماشین مانع نمیشد به بیرون پرتاب میشدید. حال اگر میله ای را با یک نخ به سقف داخلی ماشین آویزان کرده باشید خواهید دید که اگر به چپ بپیچید میله آویزان بسمت پنجره راست متمایل شده توگوئی میخواهد از آن سمت فرار کند. پائین میله بسمت راست، ولی بالای میله بطرف چپ تمایل دارد. حال میله را با یک شمع روشن تعویض کنید. چه خواهید دید؟ عیناً همان ماجراست، منتهی بدنه شمع بسمت راست متمایل ولی شعله در راستای قائم بسمت چپ متمایل میگردد. در حالت سوم فرض کنید شمع را محکم در دست گرفته اید. طبعاً مشاهده میکنید شعله به جای راست بسمت چپ متمایل است. همه چیز منطقی مینماید و پارادوکسی وجود ندارد. راستش را بخواهید نیروی گریز از مرکزی هم وجود ندارد و اصل همانا همان قانون اینرسی کذائی است. اینبار خودتان امتحان کنید!
